Mất nước là hiện tượng mà cơ thể mất đi lượng chất lỏng quan trọng. Những dấu hiệu cơ thể bị mất nước có thể rõ ràng và dễ nhận biết, nhưng cũng có thể khá mơ hồ đối với nhiều người. Để hiểu rõ hơn về các dấu hiệu mất nước ở trẻ em và người lớn, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây của Coway Vina.
Mất nước là gì? Nguyên nhân gây ra tình trạng mất nước
Theo Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ, mất nước là tình trạng mà cơ thể mất đi lượng chất lỏng cần thiết một cách nhanh chóng hoặc không thể bù đắp đủ. Dấu hiệu mất nước có thể xảy ra khi không uống đủ nước hoặc khi cơ thể mất quá nhiều nước do môi trường nóng, vận động mạnh, hoặc bệnh tật, cụ thể như sau:
- Uống ít nước: Khi không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể, hiện tượng mất nước dễ xảy ra.
- Thời tiết khô và nóng: Môi trường khô hanh và nhiệt độ cao làm cho cơ thể mất nước nhanh.
- Sốt: là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất nước trong cơ thể. Sốt càng cao thì cơ thể tiết mồ hôi càng nhiều, tình trạng mất nước càng nghiêm trọng. Nếu sốt kèm theo tiêu chảy và nôn mửa, cơ thể có thể mất nước nhanh hơn.
- Vận động mạnh: Hoạt động thể chất quá sức và vận động cường độ cao cũng là nguyên nhân gây mất nước.
- Bệnh tật: Tiêu chảy và nôn mửa là những tình huống khiến cơ thể mất nước nhanh chóng. Ngoài ra các bệnh lý như đái tháo đường cũng có thể gây ra mất nước.
Mất nước có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng điện giải và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Dấu hiệu mất nước thường gặp
Dấu hiệu mất nước dễ nhận biết nhất là cảm giác khát, nhưng các dấu hiệu tiếp theo có thể nguy hiểm hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ. Dưới đây là những dấu hiệu mất nước ở người lớn cảnh báo bạn cần bổ sung nước ngay lập tức.
Khát nước, khô miệng
Dấu hiệu rõ ràng nhất của mất nước là cảm thấy khát và miệng khô. Khi bạn nhận thấy những triệu chứng này, điều đó cho thấy cơ thể đã thiếu nước và các tế bào đang cần được cung cấp nước ngay lập tức. Đây là dấu hiệu mất nước ở mức độ nhẹ và trung bình.
Hôi miệng
Hôi miệng có thể là biểu hiện của việc cơ thể đang mất nước. Khi cơ thể mất nước, tuyến nước bọt giảm hoạt động, dẫn đến miệng khô và ít nước bọt. Khi không đủ nước bọt, miệng trở thành môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi nảy nở và điều này có thể gây bệnh trong miệng, gây ra hiện tượng hôi miệng.
Da khô, xỉn màu
Dấu hiệu da mất nước thường xuất hiện trên gò má, trán khi chúng căng lên và mất sự tươi sáng, thậm chí có thể trông xỉn màu khi nhìn vào gương. Nhiều người có thể cảm nhận rõ hơn với sự xuất hiện của nếp nhăn và quầng thâm dưới mắt tối màu hơn so với bình thường.
Để kiểm tra nhanh dấu hiệu mất nước ở da, bạn có thể thực hiện thử nghiệm bằng cách véo mu bàn tay và sau đó thả ra. Nếu da không trở lại trạng thái ban đầu ngay lập tức, điều này có thể cho thấy cơ thể bạn đang thiếu nước. Để duy trì làn da mềm mại và đầy đủ độ ẩm, các chuyên gia da liễu khuyên bạn nên tắm trong thời gian ngắn, không quá năm phút và nên sử dụng nước ấm.
Tránh dùng nước quá nóng khi tắm vì có thể dễ làm khô da.
Chuột rút
Cơ thể khi thiếu nước sẽ làm giảm lưu thông máu, dẫn đến khả năng xuất hiện tình trạng chuột rút khó chịu. Điều này xảy ra vì cơ thể tự chuyển hướng chất lỏng ra khỏi cơ bắp và các cơ quan không quan trọng để cung cấp đủ nước cho các bộ phận quan trọng hơn.
Khi cơ thể mất nước, cân bằng điện giải cũng có thể bị ảnh hưởng, gây ra các thay đổi trong hàm lượng các ch���t điện giải quan trọng như natri và kali. Những biến đổi này cũng có thể góp phần vào tình trạng chuột rút.
Sốt
Sốt thực sự là một dấu hiệu mất nước rõ ràng trong cơ thể. Khi bị sốt, cơ thể sẽ sản xuất nhiệt độ cao hơn mức bình thường, gây ra quá trình tiêu hao nước nhiều hơn để điều hòa nhiệt độ. Việc này có thể dẫn đến tình trạng thiếu nước và khiến bạn cảm thấy khô miệng, mệt mỏi và khó chịu. Do đó, trong trường hợp sốt, bạn cần uống nước đều đặn để duy trì cân bằng nước cần thiết và hỗ trợ hạ sốt một cách hiệu quả.
Sốt là dấu hiệu mất nước cần có sự can thiệp của bác sĩ, chuyên gia y tế
Huyết áp giảm, nhịp tim tăng
Huyết áp giảm có thể là kết quả của mất lượng nước và chất lỏng, dẫn đến cơ thể không còn đủ mức dịch nhuận tràng để duy trì huyết áp ổn định. Trong khi đó, khi cơ thể mất nước nghiêm trọng, nhịp tim sẽ tăng lên nhằm cố gắng bù đắp cho sự thiếu hụt chất lượng của nước.
Khi bạn cảm thấy nhịp tim tăng cao hơn bình thường, đây chính là dấu hiệu mất nước đáng chú ý. Đừng để cơ thể “kêu cứu” vì thiếu nước, hãy nhanh chóng cung cấp đủ lượng nước cần thiết để giữ cho hệ thống tuần hoàn hoạt động trơn tru và nhịp tim trở lại bình thường, đầy sức sống.
Táo bón
Cơ thể luôn cần nước để chuyển hoá thức ăn trong ruột kết. Khi cơ thể thiếu nước, phần chất lỏng trong ruột bị hấp thụ nhanh chóng, làm cho phân trở nên khô và cứng, gây ra tình trạng táo bón.
Vì vậy, để tránh tình trạng táo bón, cần đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể bằng cách uống đủ nước hàng ngày và duy trì lối sống lành mạnh. Bổ sung chất xơ trong khẩu phần ăn cũng là một cách hiệu quả giúp duy trì chức năng ruột khỏe mạnh và tránh tình trạng táo bón.
Một chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với việc uống đủ nước là bí quyết giữ cho đường ruột khỏe mạnh
Nước tiểu sẫm màu
Một cách dễ nhận biết dấu hiệu mất nước là qua màu của nước tiểu. Khi cơ thể bị mất nước, thận sẽ cố gắng giữ nước lại cho cơ thể, khiến cho lượng nước tiểu giảm đi và trở nên cô đặc hơn. Điều này dẫn đến màu vàng đậm và nhiều chất thải hơn trong nước tiểu.
Nhưng đừng chủ quan, nếu bạn nhận thấy nước tiểu của mình sẫm màu hơn bình thường cần bổ sung nước ngay. Nếu nước tiểu đổi màu thành nâu, đen hoặc đỏ thì hãy tìm đến bác sĩ ngay lập tức. Đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng và việc kiểm tra sớm sẽ giúp đảm bảo sức khỏe và phòng tránh những biến chứng không mong muốn.
Thèm đồ ngọt
Khi cơ thể mất nước, một trong những dấu hiệu phổ biến là cảm thấy thèm đồ ngọt. Hiện tượng này xuất phát từ việc cơ thể cố gắng tăng cường cung cấp năng lượng khi nhu cầu nước chưa được đáp ứng đủ.
Khi cơ thể mất nước, gan khó thải glucose (đường) vào máu để cung cấp năng lượng cho các hoạt động hàng ngày. Điều này làm cho cơ thể tự “cảm thấy” đói và thèm đồ ngọt, bởi vì đường là một nguồn năng lượng dễ dàng tiếp cận và cung cấp sự bổ sung nhanh chóng.
Nhức đầu
Thiếu nước có thể ảnh hưởng đến mức serotonin – hóa chất cảm xúc trong cơ thể, khiến bạn cảm thấy đau đầu. Điều này là do các mạch máu nhỏ trong não phản ứng nhanh với mức độ “hydrat hóa” của cơ thể – quá trình hóa học của nước. Khi không đủ nước, những cơn đau âm ỉ và chứng đau nửa đầu xuất hiện.
Nhưng đừng lo lắng, có một giải pháp đơn giản để giảm đi tình trạng này. Khi bị đau đầu, thử uống một hay hai ly nước hoặc ăn trái cây có nhiều nước để cải thiện tình trạng ngay lập tức.
Bổ sung đủ nước sẽ giúp cơ thể cân bằng lại mức serotonin và làm dịu các cơn đau đầu
Các triệu chứng, dấu hiệu mất nước ở trẻ
Hàng ngày, lượng nước trong cơ thể bé sơ sinh mất đi một cách tự nhiên qua việc tiểu tiện, đổ mồ hôi, khóc. Mỗi lần bé được cho bú, cơ thể sẽ được bù đắp lại lượng nước đã mất. Tuy nhiên, nếu bé không được cung cấp đủ nước mà cơ thể cần, dấu hiệu mất nước ở trẻ có thể xuất hiện.
Tã ít ướt
Trong đời sống của trẻ sơ sinh và trẻ tập đi, tã ướt ít hơn có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang trải qua tình trạng mất nước. Nếu bé dưới 6 tháng tuổi không đi tiểu trong khoảng 4-6 giờ hoặc bé trong độ tuổi tập đi tiểu không đi tiểu trong khoảng 6-8 giờ, có thể bé đang thiếu nước.
Cha mẹ có thể dễ dàng nh���n thấy những biểu hiện này qua nước tiểu của con. Nước tiểu của bé có thể sẫm màu và cô đặc hơn bình thường, là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang cố gắng giữ lại nước và thiếu nước.
Mất năng lượng, hay quấy khóc
Mất nước không chỉ làm cơ thể mệt mỏi, mà còn có thể khiến trẻ thiếu năng lượng với những biểu hiện rõ rệt. Trẻ có thể trở nên thờ ơ, mất tập trung, hay quấy khóc một cách không rõ ràng. Hơn nữa, bé có thể không muốn chơi đùa, dễ dàng tỏ ra ủ rũ và chỉ muốn ngủ, nhưng ngủ cũng không thật sự yên giấc.
Với cơ thể thiếu nước, trẻ cảm thấy mệt mỏi và không đủ sức để tham gia vào hoạt động vui chơi. Khi có dấu hiệu mất nước, trẻ dễ dàng rơi vào tình trạng ức chế, và những cảm xúc không thoải mái hay căng thẳng xuất hiện thường xuyên.
Trẻ hay quấy khóc là dấu hiệu mất nước mà mẹ không được chủ quan.
Xuất hiện quầng thâm dưới mắt
Mất nước có thể khiến da của trẻ trở nên khô và xuất hiện quầng thâm dưới mắt chỉ sau vài ngày. Bạn có thể thấy mắt trẻ bị trũng xuống, biểu hiện rõ ràng của cơ thể đang khao khát nước. Trẻ cảm thấy khát, môi, lưỡi và miệng của bé bị khô. Những biểu hiện này thường là dấu hiệu rõ ràng cho thấy bé đang thiếu nước và cần cung cấp nước bổ sung.
Thay đổi nhịp thở
Khi trẻ bị mất nước nghiêm trọng, thể hiện qua những dấu hiệu rõ ràng như thở nhanh hoặc mạch yếu. Bạn có thể th���y trẻ ít nhận thức về môi trường xung quanh, thậm chí không tỉnh táo hoặc mệt mỏi. Môi và miệng của bé trở nên cực kỳ khô, da cũng có thể xuất hiện nứt nẻ. Điều này cho thấy trẻ đang trải qua tình trạng mất nước nghiêm trọng và cần được chăm sóc ngay lập tức.
Khi mất nước, cần phải làm gì?
Đối với người lớn
Khi lao động nặng hay tham gia các hoạt động thể thao trong thời tiết nắng nóng việc xuất hiện dấu hiệu mất nước là khó tránh khỏi. Bạn có thể bù nước bằng nước mát hoặc các đồ uống chứa chất điện giải. Trong trường hợp mất nước nhẹ do tiêu chảy, nôn hoặc sốt, chỉ cần uống nhiều nước để bù lại lượng nước mất đi.
Tuy nhiên, hãy lưu ý tuyệt đối không dùng nước trái cây hay nước ngọt, vì chúng có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Nếu mất nước nghiêm trọng, bất kể trẻ em hay người lớn cần đến ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Luôn duy trì lượng nước cần thiết để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh và hoạt động tốt!
Đối với trẻ em
Tùy thuộc vào nguyên nhân, dấu hiệu mất nước và độ tuổi của bé mà sẽ có các phương pháp khác nhau. Đối với trẻ sơ sinh, mẹ nên cho bé bú thường xuyên hơn, nhưng với lượng ít hơn. Còn trẻ từ một tuổi trở lên có thể uống nhiều nước nhưng với lượng nhỏ. Khi bé bị tiêu chảy, tránh cho bé uống nước ép trái cây hoặc nước ngọt, vì chúng có hàm lượng đường cao và có thể làm tiêu chảy trở nên nặng hơn.
Để phòng ngừa mất nước, hãy đảm bảo bé uống đủ lượng nước mỗi ngày. Theo Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ (AAP), trẻ nhỏ cần uống một số lượng nước nhất định hàng ngày để duy trì sức khỏe. Lượng nước bé cần tùy thuộc vào độ tuổi:
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi nhận được lượng nước từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.
- Trẻ từ 6 tháng đến 1 tuổi cần từ 110ml đến 225ml nước (ngoài sữa mẹ và sữa công thức).
- Trẻ 1-3 tuổi nên uống 4 cốc nước hoặc sữa mỗi ngày.
- Trẻ 4-8 tuổi cần uống từ 5 cốc chất lỏng mỗi ngày.
- Trẻ trên 8 tuổi nên uống 7-8 cốc chất lỏng mỗi ngày.
Lời kết
Dấu hiệu mất nước là tình trạng nguy hiểm đối với sức khỏe, không nên coi thường. Trong trường hợp mất nước nhẹ, bạn có thể tự bù nước bằng cách uống đủ lượng nước mỗi ngày. Tuy nhiên, nếu triệu chứng mất nước trở nên nghiêm trọng hơn, hãy tìm đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được khám và điều trị đúng cách.
Để đảm bảo luôn có nguồn nước sạch và an toàn, máy lọc nước Coway công nghệ tiên tiến từ Hàn Quốc là lựa chọn tốt cho gia đình bạn. Với thiết kế hiện đại và phù hợp với nhiều không gian, các sản phẩm máy lọc nước Coway Vina đã và đang được nhiều gia đình tin dùng. Truy cập ngay vào website Coway Vina để khám phá các sản phẩm chất lượng cao giúp bảo vệ sức khỏe và sự an lành cho bạn và gia đình. Hãy đồng hành cùng Coway Vina trong việc mang lại nước sạch và an toàn cho cuộc sống hàng ngày.
